تفسیر دعای روز هفتم ماه رمضان؛ روزه خاص الخاص، بالاترین مرتبه روزه‌داری

به گزارش کوارنیوز،حجت الاسلام والمسلمین هادی عباسی، مدرس سطح عالی حوزه علمیه گفت: در دعای روزهفتم ماه مبار‎ک می‌خوانیم: «اللهمّ اعنّی فیهِ علی صِیامِهِ وقیامِهِ وجَنّبنی فیهِ من هَفَواتِهِ وآثامِه وارْزُقْنی فیهِ ذِکْرَکَ بِدامه بتوفیقک یا هادی‎المضلین».
وی افزود: در این روز، اولین چیزی که انسان روزه دار از خداوند می‌خواهد، کمک و یاری در روزه داری و عبادت است؛ انسان تنها با یاری و توفیق خداوند می‌تواند فرایض و اوامر الهی را به پا دارد.
عباسی تصریح کرد: در اولین روز از ماه مبارک رمضان از خداوند خواستیم روزه ما را روزه حقیقی قرار دهد و در این روز از خداوند باری تعالی می‌خواهیم که ما را در گرفتن روزه حقیقی یاری رساند؛ همان طور که پیش از این در دعای روز اول گفتیم، روزه مراتبی دارد که اولین مرحله نخوردن و نیاشامیدن است که به آن روزه عام گویند.
این مدرس حوزه اظهار کرد: مرحله بعد روزه خاص است که در آن علاوه بر این که روزه دار از خوردن و آشامیدن پرهیز می‌کند، از گناه کردن نیز دوری می‌کند؛ به عبارتی تمام اعضا و جوارحش روزه دارند.
عباسی تصریح کرد: امام علی(ع) می‌فرمایند: «الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب؛ روزه پرهیز از حرام ها است همچنان که شخص از خوردنی و نوشیدنی پرهیز می‏ کند».
وی افزود: حضرت زهرا(س) نیز می‌فرمایند: «ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه؛ روزه داری که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه ‏اش به چه کارش خواهد آمد».
این مدرس سطح خارج حوزه علمیه قم اظهار کرد: آخرین مرتبه روزه، روزه خاص الخاص است که انسان روزه دار هیچ چیز و هیچ کس را در قلب خود راه نمی‌دهد و در هر چیز معبود خویش را نظاره می‌کند. این برترین مرتبه روزه داری است و از خدا می‌خواهیم ما را در رسیدن به این مرحله یاری رساند.
وی عنوان کرد: هرکسی نمی‌تواند روزه بگیرد و هرکسی نمی‌تواند روزه خاص بگیرد و هم چنین هرکسی توان روزه خاص الخاص را ندارد؛ برخی اگر نمی‌توانند روزه هم بگیرند، حرمت نگه می‌دارند و در ملأعام روزه خواری نمی‌کنند.
حجت الاسلام عباسی یادآور شد: سرور ساجدان، علی بن الحسین(ع) هنگام رسیدن ماه مبارک رمضان و توفیق الهی در روزه های این ماه می‌فرمایند: «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اَلْهِمْنا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ اِجْلالَ حُرْمَتِهِ، وَ التَّحَفُّظَ مِمّا حَظَرْتَ فیهِ، وَ اَعِنّا عَلی‏ صِیامِهِ بِکَفِّ الْجَوارِحِ عَنْ مَعاصیکَ، وَ اسْتِعْمالِها فیهِ بِما یُرْضیکَ؛ بار الها بر محمد و آلش درود فرست، و معرفت برتری این ماه و بزرگداشت احترامش، و خودداری از محرمات در آن را به ما الهام کن، و ما را به روزه داشتن آن با حفظ جوارح از گناهان، و به کار بردن آنها در آنچه که تو را خشنود می‏ نماید یاری ده».
مهم ترین اثر روزه، بعد تربیتی آن است
وی گفت : از این دعا و روایت های دیگر به دست می‌آید که بزرگ ترین و مهم ترین اثر روزه، بعد تربیتی آن است. روزه روح آدمی را لطیف، اراده انسانی را قوی و غرایز او را تعدیل می‌کند؛ خداوند در آیه ۴۵ سوره بقره یک راه به انسان نشان می‌دهد تا بتواند بر امیال و خواسته های نفسانی خویش پیروز شود و از غم و اندوه رهایی یابد: «وَ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبرْ وَ الصَّلَوة؛ از صبر و نماز کمک بجویید»؛ امام صادق(ع) می‌فرمایند مراد از صبر، روزه است.
مولف کتاب الهی نامه یادآور شد: کمک گرفتن از روزه از این نظر است که روزه هوای نفس را از بین می‌برد؛ همان طور که ائمه معصوم(ع) فرمودند روزه از بین برنده شهوات و سپر آتش است، (الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النّار/ کافی، ج۲، ص۱۹).
وی ادامه داد: در آیه قرآن آمده است «اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ»، (بقره/۱۵۳)، و صلاة از مصادیق قیام است و برخی قیام را به معنای نماز دانسته اند؛ در این فراز از دعا از خدا هم یاری در روزه را می‌طلبیم و هم یاری در قیام را که از مصادیق قطعی قیام، نماز است.
عباسی خراسانی افزود: نماز انسان را متوجه جهان معنوی و عظمت پروردگار می‌کند و از دنیاپرستی و خودخواهی بازمی دارد؛ «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ؛ نماز از کار زشت و ناپسند باز می‏ دارد»؛ (عنکبوت/۴۵).
وی گفت: هفوات جمع هفوه و به معنای لغزش است و آثام جمع إثم به معنای گناه است؛ انسان همواره در معرض لغزش است؛ لغزش دو نوع است؛ لغزش اجتماعی و لغزش فردی؛ انسان روزه دار هم خود را سالم می‌سازد و هم سعی می‌کند جامعه را سالم نگه دارد و اولین قدم در اصلاح و سلامت فرد و جامعه، دوری از لغزش و گناه است.
وی افزود: ماه رمضان، ماه انسان سازی و بهترین فرصت برای دوری از گناه است، این دوری از گناه و لغزش تنها با کمک الهی میسر خواهد بود؛ بنابراین در این روز از خداوند می‌خواهیم ما را از لغزش های فردی و اجتماعی و گناهان دور نگه دارد.
عباسی خراسانی با اشاره به تعبیر «وارْزُقْنی فیهِ ذِکْرَکَ بِدوامِهِ» گفت: در این روز از خداوند ذکر مدام و پیوسته را می‌طلبیم؛ ذکر الهی بارانی است که قلب های خسته و فسرده انسان را جان تازه می‌بخشد و طراوت را به‌ آنها هدیه می‌کند؛ در کشاکش مشکلات و انبوه گرفتاری ها، یاد و ذکر خدا، اطمینان و آرامش قلب ها است.
وی افزود: انسانی که هر لحظه به یاد خداوند است، درون خویش راهی برای رشد رذایل اخلاقی و میلی نسبت به معاصی نخواهد دید و همواره درصدد رشد و تعالی خویش است؛ ذکر و یاد خدا از مهم ترین عوامل رسیدن به قرب الهی است؛ البته نباید فراموش کرد که ذکر نیز مراتب دارد؛ اولین مرتبه آن ذکر لفظی و زبانی است؛ مراد از ذکر لفظی لقلقة زبانی نیست بلکه توجه به الفاظ نیز مراد است و الا هیچ ارزشی نخواهد داشت.
عباسی خراسانی عنوان کرد: مرتبه دوم، ذکر قلبی است؛ یعنی این که توجه به خداوند از دل انسان بجوشد و بر زبان جاری شود و نیازی نیست حتماً به زبان گفته شود؛ مرتبه سوم، یاد کردن خدا در تمامی احوال است؛ یعنی انسان ذاکر در این مرتبه در تمامی اوقات، خدا را ناظر و حاضر بر اعمال خویش می‌بیند و از یاد خدا غافل نمی‌شود و این همان ذکر دائم و پیوسته است که انسان در این روز از خداوند طلب می‌کند.
مؤلف الهی نامه با اشاره به عبارت «بتوفیقِکَ یا هادیَ المُضِلّین» عنوان کرد: مضلین کسانی هستند که حیران و سرگردانند؛ در این روز از خداوند که هدایت کننده متحیران و سرگردانان است، می‌خواهیم که ما را در روزه داری و عبادت یاری رساند؛ از گناه و لغزش دور بدارد و ذکر خود را همواره روزیمان کند.

منبع:ایسنا